In opdracht van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Platform Groen Gas en Gasunie onderzocht Common Futures het potentieel van mestvergisting als springplank voor stikstofreductie. Mestvergisting maakt het mogelijk én economisch aantrekkelijk om mest snel uit de stal af te voeren (dagontmesting) of biologisch aan te zuren en stikstof te strippen uit het digestaat. Door deze technieken te koppelen, kan een kwart van de resterende stikstofopgave tot 2030 worden vervuld, met tegelijk extra voordelen voor klimaat, energievoorziening en landbouw.
Aanleiding: een urgente stikstofopgave
Na een recente uitspraak van de Raad van State (december 2024) over intern salderen staat Nederland opnieuw voor grote uitdagingen rond de stikstofproblematiek. Projecten liggen stil, vergunningen worden ingetrokken. Het is een flinke opgave om in 2030 minimaal de helft van alle natuur op een gezond stikstofniveau te krijgen. Tegen deze achtergrond onderzocht Common Futures hoe mestvergisting in een slimme combinatie met aanvullende technieken kan bijdragen om Nederland van het stikstofslot te halen.
Notitie “Groengas als springplank voor verlaging stikstofuitstoot”
Common Futures schreef een notitie waarin we het potentieel van mestvergisting in kaart brachten, met oog voor de bredere beleidscontext en aanvullende maatregelen. We bekeken daarbij zowel mono- als co-vergisting en de benodigde schaal om een significante bijdrage te leveren. Ook onderzochten we flankerende maatregelen die de stikstofreductie kunnen versterken, zoals het biologisch aanzuren van mest, snelle afvoer uit de stal, en stikstofstrippen van het digestaat.
In de analyse brachten we in kaart hoeveel mest er beschikbaar is voor vergisting en wat de potentiële bijdrage is aan groengasproductie. Van de 75 miljoen ton mest die in Nederland jaarlijks wordt geproduceerd, zou circa 22 miljoen ton gebruikt kunnen worden om in 2030 zo’n 400 miljoen kuub groengas te produceren. Dit is een substantieel aandeel van de doelstelling uit de voorgenomen bijmengverplichting, waarbij gasleveranciers verplicht worden een deel van hun gaslevering te verduurzamen. Die verplichting creëert een markt voor groengas en maakt investeringen in mestvergisting – en de bijbehorende stikstof reducerende technieken – financieel aantrekkelijker.
De gecombineerde inzet van mestvergisting en aanvullende maatregelen onder de bijmengverplichting kan jaarlijks naar schatting 10 miljoen kilogram aan ammoniakemissies reduceren. Tegelijkertijd levert het een besparing van 2,4 megaton CO₂-equivalenten op, doordat methaanemissies uit mestopslag worden voorkomen en fossiel aardgas wordt vervangen. Mestvergisting biedt daarmee een waardevolle kans om stikstof-, klimaat- en energiebeleid met elkaar te verbinden.
De notitie is aangeboden als input voor het Catshuisoverleg op 8 april 2025, waarin ministers samen met betrokken partijen zoeken naar effectieve en uitvoerbare maatregelen om stikstofemissies terug te dringen. Mestvergisting – in combinatie met slimme technieken – kan hierin een concrete en snel inzetbare bijdrage leveren.
Het nieuwsbericht van NVDE rond de notitie is te vinden via de volgende link: Stimuleer mestvergisting: het kan Nederland van het stikstofslot helpen halen
De Common Futures’ notitie is te vinden via de volgende link: Common-Futures_Groengas-als-springplank-voor-verlaging-stikstofuitstoot_4-april-2025.pdf
