In het Klimaatakkoord (2019) is een doel gesteld van 3 tot 4 GW elektrolysecapaciteit in 2030. Er is echter pas één definitief investeringsbesluit gemaakt voor substantiële elektrolyse-capaciteit in Nederland en in het afgelopen jaar zijn veel investeringsbeslissingen uitgesteld. Nederland lijkt niet op schema om het doel te halen. In dit werk voor Invest-NL, heeft Common Futures de barrières in het maken van de investeringsbesluiten en de ontwikkeling van een waterstofmarkt verkend.
Het overheersende beeld uit een twaalftal stakeholder-interviews is dat er voor de eerste investeringen en het afsluiten van bilaterale contracten voor groene waterstof nog veel hordes genomen moeten worden. Dat gaat om
- Een hoge kostprijs van groene waterstofproductie, die nog niet overeenkomt met de waarde voor de eindgebruiker. Daardoor blijft een onrendabele top over.
- Onduidelijkheid over beleid, voornamelijk hoe Europese regelgeving zich vertaalt in Nederlandse afnameverplichtingen voor groene waterstof.
- Waterstof-infrastructuur is nog in een vroeg stadium van ontwikkeling, er zijn weinig definitieve investeringsbesluiten genomen, en er is beperkt vertrouwen in tijdige ontwikkeling van de benodigde transport- en opslaginfrastructuur.
De belangrijkste aanbevelingen zijn:
- Verken wat er nodig is voor een gecoördineerde en stapsgewijze opschaling van groene waterstof-productie en –import, en wat daar de juiste subsidie-instrumenten voor zijn.
- Initieer een proces om bilaterale contracten mogelijk te maken. Onderdeel van het initiatief is een onderzoek naar de kansen die verschillende partijen kunnen bieden.
- Start een verkenning om de waarde van groene waterstof bij de eindafnemer in een keten – waar de meerkosten laag zijn ten opzichte van de consumentenprijs - in kaart te brengen.
- Zorg dat partijen voldoende duidelijkheid hebben over de ontwikkeling van beleid en infrastructuur om hun investeringsbeslissingen op te kunnen baseren.
- Verken met het Ministerie van EZK, Gasunie, en ontwikkelaars van beursplatformen en standaardproducten wat het ideale uitrolpad is voor het aanbieden van standaardproducten en een beurs, en hoe de partijen elkaar daarin kunnen ondersteunen.
Het onderzoek is binnen de sector positief ontvangen, en heeft onder andere geleid tot een vervolgonderzoek van Invest-NL naar de mogelijkheden voor een ketenaanpak (aanbeveling 3).